Werkwijze

Voor wie is dit raamwerk bedoeld?

Het raamwerk is in eerste instantie bedoeld voor het vo en het mbo. Het kan ook worden ingezet in het hbo indien de terminologie op een aantal punten wordt aangepast. Het document is ontwikkeld voor de volgende drie doelgroepen:

• de begeleiders van jongeren in het primaire onderwijsproces (docenten/mentoren/coaches);
• de specialistische loopbaanbegeleiders (LOB/SLB-coördinator/(studie)loopbaanadviseur/decaan);
• de coördinatoren en beleidsmakers LOB (decaan/LOB/SLB-coördinator of leidinggevende).

Hoe leest u dit raamwerk?

Doelgroep gebruikers

Het raamwerk is opgesplitst naar drie doelgroepen:

1. de begeleiders van jongeren in het primaire onderwijsproces (docenten/mentoren/coaches);
2. de specialistische loopbaanbegeleiders (LOB/SLB-coördinatoren/ (studie)loopbaanadviseurs/decanen);
3. de coördinatoren en beleidsmakers LOB (decaan/LOB/SLB-coördinator of leidinggevende).

In het raamwerk wordt met het begrip loopbaanbegeleiding altijd loopbaanoriëntatie en –begeleiding
bedoeld.

Rolbeschrijving en expertise

Het raamwerk voor professionals in loopbaanontwikkeling en –begeleiding is voor ieder van deze
drie doelgroepen beschreven met betrekking tot:

1. de te verwachten rolbeschrijving en
2. de te verwachten deskundigheid.

In de beschrijving van de rollen en deskundigheid wordt geen onderscheid gemaakt tussen bepaalde doelgroepen jongeren. Voor iedere jongere, met verschillende achtergronden, capaciteiten, persoonskenmerken en ambities dient passende begeleiding geboden te worden.

In dit raamwerk zijn enkel de rolbeschrijvingen en deskundigheid van de loopbaanbegeleider beschreven. De algemene rollen en deskundigheid van een docent zijn hierbij bewust niet meegenomen. Zaken als zelfreflectie van de docent, algemene pedagogische vaardigheden, ICT-kennis, enzovoort worden als vanzelfsprekend verondersteld.

Aandachtsgebieden

Voor de drie doelgroepen zijn de rollen en expertise omschreven voor de vier aandachtsgebieden, bekend uit de LOB-scan, namelijk:

1. Visie en beleid;
2. Oriëntatie en begeleiding;
3. Organisatie;
4. Samenwerking.

Hoe kunt u met dit raamwerk werken?

Dit raamwerk is bedoeld als leidraad om het gesprek over loopbaanoriëntatie en –begeleiding binnen de onderwijsorganisatie te kunnen voeren. Veel scholen hebben al een goed ontwikkeld loopbaanbeleid en –praktijk, andere scholen zijn hier pas recent mee gestart. Op alle typen scholen is het zinvol om dit raamwerk te gebruiken. Er is bewust voor een relatief hoog streefniveau gekozen om groei van professionals te stimuleren. “Je bent niet ‘klaar’ na de initiële lerarenopleiding, maar je blijft je ontwikkelen, pakt regelmatig nieuwe taken, rollen en verantwoordelijkheden op…” zoals in het beroepsbeeld voor de leraar zo treffend verwoord wordt.

Een leraar die LOB serieus neemt, besteedt ook aandacht aan zijn eigen professionele ontwikkeling. “Leraren zijn rolmodellen voor hun leerlingen als het gaat om leren en ontwikkelen”, zoals ook het beroepsbeeld mbo-docent benadrukt. Dit raamwerk geeft handvatten voor een duurzame loopbaanontwikkeling van de leraar.

Het raamwerk biedt met de opsomming van taken en deskundigheid van de verschillende LOB-rollen concrete ontwikkelpunten voor de LOB’er of slb’er die zich wil ontwikkelen en voor zijn eventuele gesprekspartner op school: een collega mentor/slb’er, een decaan of directeur. Wilt u zich oriënteren op opleidingen voor LOB voor de 1^e en 2^e lijn dan vindt u een overzicht op de website van het Expertisepunt LOB.

Afhankelijk van de organisatie van de school kunnen rollen die nu beschreven staan bij de tweede en derde rol ook toebedeeld worden aan LOB-ers in het primaire proces. De activiteiten in de 2e lijn (specialistische loopbaanbegeleiders) zijn dus aanvullend op de 1e lijn (begeleiders in het primaire onderwijsproces). De verdeling van de rolbeschrijving en deskundigheid over de verschillende rollen is een voorbeeld zoals het in de praktijk voorkomt. Het is niet bedoeld als blauwdruk. Een school kan de rollen invullen volgens de eigen visie en met eventuele (regionale) specialismen.

In de tabellen van de rolbeschrijvingen en deskundigheid staan rechts naast de beschrijvingen hokjes. Deze kunt u aanvinken als u zicht wilt krijgen op uw loopbaanoriëntatie en –begeleiding.  Het Expertisepunt LOB heeft ook een tool ontwikkeld waarmee u de verschillende LOB-taken kunt inventariseren en besluiten wie wat doet. Daarbij opgemerkt dat de lijst van beschrijvingen niet bedoeld is als afvinklijstje ter verantwoording, maar om het gesprek tussen de professionals over de invulling van loopbaanoriëntatie en –begeleiding te faciliteren.

Als u LOB-beleid wilt maken en vormgeven, kunt u naast dit raamwerk ook andere tools van het Expertisepunt LOB gebruiken. U vindt hier onder andere een gespreksstarthulp, de LOB-scan, praktijkvoorbeelden en een implementatiewijzer.